空間感 ” คงเจียนกั่น ” มิติของรสชาติ
ในภาษาจีน มีคำอยู่คำหนึ่งที่อธิบายเรื่องมิติของรสชาติได้ค่อนข้างดีเลยทีเดียว คือคำว่า “คงเจียนกั่น” เขียนเป็นตัวอักษรจีนว่า 空間感
.
空 หมายถึง อากาศ
間 หมายถึง ช่องว่างระหว่างวัตถุ
感 หมายถึง ความรู้สึก
.
空間感 จึงหมายถึง ความรู้สึกถึงพื้นที่ ว่ามีมิติ ไม่แบนราบ มีลึก กว้าง ยาว สูง หนา บาง อะไรก็ว่าไป แต่ไม่ใช่ความรู้สึกแบบแบนๆ ในภาษาอังกฤษ ใช้คำว่า sense of space น่าจะเหมาะสมที่สุดครับ
.
คำนี้ในภาษาญี่ปุ่นก็มีครับ จะใช้คำว่า 空間感覚 คูคังคังกักกุ ความหมายก็เช่นเดียวกัน ถึงญี่ปุ่นจะมีตัวอักษรเพิ่มมาอีกตัวคือ 覚 แต่มันก็มีความหมายแปลว่าความรู้สึกเหมือนกัน (感覚 ภาษาญี่ปุ่น คังกักกุ 感覺 ภาษาจีน กั่นเจว๋)
.
คำว่า 空間感 นี้ ใช้บรรยายถึงมิติของกลิ่นและรสของชาได้เป็นอย่างดีครับ
รวมถึงเป็นคำที่อธิบายเรื่องของ ยวิ่น 韻 อย่างเช่น “เหยียนยวิ่น 岩韻” ในเหยียนฉา กับ “กวานอินยวิ่น 觀音韻” ใน ชาเถี่ยกวนอิน ได้ด้วย
ความรู้สึกแบบมีมิติ ที่เรียกว่า คงเจียนกั่น 空間感 นี้ เกิดจากสาเหตุสองประการณ์ครับ
ประการณ์แรกคือ
อนุภาคของกลิ่น ที่เกิดจากกระบวนการผลิต ชาที่ผลิตออกมาดีๆ กลิ่นมันจะซับซ้อนมาก หมายถึงมีอนุภาคของกลิ่นในโน้ตที่หลากหลาย เวลาอนุภาคพวกนี้ถูกรับรู้โดยเซลล์ประสาทพร้อมๆกัน มันจะทำให้เกิดความรู้สึกที่ “มีมิติ”
ประการณ์ที่สองคือ
โครงสร้างของโพรงจมูกของเรา ที่จะมีเซลล์รับกลิ่นซ้อนกันอยู่หลายชั้น และมีโครงสร้างเป็นสามมิติ เมื่ออนุภาคของกลิ่นไปกระทบกับเซลล์รับกลิ่นเหล่านี้ ก็จะยิ่งเพิ่มความรู้สึกที่เป็นมิติให้กับกลิ่นอีกเช่นกัน
หน้าที่ของผู้ผลิตชาตระกูลอู่หลง คือ process ที่ต้องทำให้ชามีอนุภาคของกลิ่นและรสที่ซับซ้อนแบบนี้ครับ ตั้งแต่เป็นเพื่อนกับปี้หลิง ลูกสาวอาจารย์ฉือมาสองปี เขาจะพูดแต่คำว่า ฟาเชี่ยวๆๆๆๆๆ 發酵 ที่แปลว่าการหมัก รวมถึงอาจารย์ฉือเคยส่งปี้หลิงไปอบรมเรื่องวิทยาศาสตร์การหมักชาด้วย เพราะการหมักชา ไม่สามารถหมักแบบมั่วๆได้ ต้องมีหลักการครับ เพราะการหมักแบบนี้ครับ ชาตระกูลอู่หลง ถึงมีมิติซ้อนกันเป็นชั้นๆ แบบที่คนไต้หวันเขาพูดว่ามัน โหย่วเสิง 有層 หรือ โหย่วเสิงซึ 有層次 คือมีมิติที่ซ้อนกันเป็นชั้นๆ
.
ในส่วนของ ยวิ่น 韻 จะซับซ้อนกว่านี้ครับ เพราะมีเรื่องของรสมาเกี่ยวข้องด้วย และสิ่งที่เป็นปัญหาก็คือ คนแต่ละคนที่พูด มีมุมมองต่อ ยวิ่น ไม่เหมือนกันครับ
และขอสารภาพว่า ส่วนตัว ผมไม่รู้ครับว่า เหยียนยวิ่น ในเหยียนฉา มันคือความรู้สึกอย่างไร สาเหตุก็เพราะไม่ได้ดื่มแบบเจาะลึกขนาดนั้นครับ
.
แต่กวนอินยวิ่น ตอนนี้จับได้แล้วครับว่ามันเป็นยังไง และที่ทราบได้ก็เพราะว่าถ้าดื่มบ่อยๆ ดื่มแบบแยกสายพันธุ์ มันจะรู้สึกได้เองเลยครับ เพราะเถี่ยกวนอินที่เอาพันธุ์อื่นมาทำ กับเถี่ยกวนอินจากพันธุ์แท้ จะมีคาแรกเตอร์หนึ่งที่ต่างกันแบบเห็นได้ชัดเลยครับ
เรื่อง ยวิ่น ขอติดเอาไว้ก่อน จะมาเขียนในโอกาสถัดไปครับ
ชาตัวในรูป คือตงฟางเหม่ยเหรินฤดูหนาวนี้ ตัว 50 กรัม 2,500 บาทครับ
เอามาชงเองอีกรอบ ก็รู้สึกครับว่าคุ้มค่าสมราคา รสกลิ่นมันซ้อนกันเป็นชั้นๆ มีมิติดีมากครับ
.
ปล. นอกจากคำว่า คงเจียนกั่น 空間感 ยังมีคำคล้ายกันที่สามารถใช้ได้ในการบรรยายรสชาติที่ซับซ้อน คือ ลี่ถี่เตอะ 立體的 ซึ่งภาษาญี่ปุ่นใช้คำเดียวกันคือ 立体的 (ออกเสียงว่า หลิตไตเถะขิ) คือคำที่ใช้ในเชิงเลขาคณิตและศิลปะ หมายความถึงความรู้สึกถึงพื้นที่ในเชิงของมิติ เช่นกันครับ
.
ปปล. ถึงแม้ภาษาจีนกับญี่ปุ่นจะมีไวยากรณ์ต่างกันแบบหลุดโลก แต่เนื่องจากใช้ตัวอักษรจีนเหมือนกัน ดังนั้นความคิดของคนสองวัฒนธรรมนี้จะถูกบังคับให้คิดแบบการเรียงตัวอักษรจีนเป็นหลักครับ ตัวอักษรจีนนั้นดั้งเดิมคือรูปภาพที่ใช้แทนความหมาย พอได้มาอยู่ในสองวัฒนธรรมนี้จะเห็นได้เลยว่าระบบความคิดเขามันจะถูกบังคับให้คิดตามตรรกะของการเรียงตัวอักษรจีน เป็นเรื่องที่น่าทึ่งดีครับ คล้ายๆกับทฤษฎีภาษาศาสตร์ในหนังเรื่อง Arrival
.
Kyobashi Chiang Rai
.
Shopee: https://shp.ee/42csv8g
Lazada: lazada.co.th/shop/kyobashi-tea
Line Official ID: @kyobashi.tea
Line Shop: https://shop.line.me/@kyobashi.tea
